Soja

Soja is een kruidachtige eenjarige plant van de familie van de vlinderbloemigen. Er bestaan variëteiten van een 20 cm hoog tot wel planten die meer dan 1,5 m hoog worden. De hele plant is bedekt met roodbruine tot grijze haartjes. Soja heeft grote drielobbige bladeren en vrij kleine paarse of blauwe bloemen die in trosjes hangen.
Na zelfbevruchting groeien de vruchten uit tot peulen waarin een viertal ronde zaden, ter grootte van een erwt, zitten. Deze zaden zijn olierijk en voedzaam.
Zoals bij de meeste vlinderbloemigen, groeien op de wortels van soja symbiotische bacteriën die stikstof vastleggen en zodoende er voor zorgen dat soja een rijke bron van hoogwaardige aminozuren en eiwitten is.

Latijnse naam

Glycine max (L.) Merr.

Afkomst

De oorsprong van soja is onduidelijk, maar vermoedelijk komt de plant van de streken rond China, Korea en Japan.

Gebruikte delen

De zaden.

Actieve bestanddelen

Proteïnen en essentiële aminozuren: zijn een belangrijk onderdeel van een evenwichtige voeding.
Olie (bevat oa. α-linoleenzuur): eveneens een belangrijk onderdeel van een evenwichtige voeding.
Vezels: hebben een bifidogene werking en dragen bij aan een gezonde darmflora.
Fytosterolen: verlagen het cholesterolgehalte.
Isoflavones (genisteïne en daidzeïne): hebben een estrogene en antioxidant werking.
Lecithine (fosfaditylcholine): heeft een cholesterolverlagende werking, draagt bij aan een goede hersenfunctie en het vermindert hart- en vaatklachten.

Gebruik

Rauwe sojabonen zijn giftig voor de mens en meerdere diersoorten. Voordat ze kunnen worden geconsumeerd, moeten ze worden behandeld met "vochtige" warmte om de aanwezige trypsine-remmers te vernietigen. Trypsine is een enzyme dat door de alvleesklier wordt geproduceerd en dient om eiwitten te verteren. Indien de trypsine-remmers in soja niet zouden worden vernietigd, zou het de vertering van de levensnoodzakelijke eiwitten belemmeren.
Soja werd al sinds het neolithicum als groente gebruikt. Dat is noch steeds de belangrijkste toepassing. Tegenwoordig wordt soja verwerkt tot meel, olie, vleesvervangers zoals tofu, maar ook als lactose vrije sojamelk en sojasaus. Soja is een dankbaar ingrediënt in glutenvrije en vegetarische gerechten ter vervanging van graansoorten en vlees.
Ook de gekiemde zaden worden gegeten. Nochtans, de zogenoemde "sojascheuten" die vaak bij Oosterse gerechten worden geserveerd zijn niet afkomstig van de sojaboon maar van de mungboon (Vigna radiata) en heet eigenlijk "taugé".
Soja is een waardevol voedingsgewas maar is eveneens belangrijk voor de aanmaak van geneesmiddelen. De fytosterolen leveren immers de grondstof voor de productie van de meeste anticonceptiva en steroïdale ontstekingsremmers.
Het lecithine kan als natuurlijke emulgator worden ingezet in de bereiding van crèmes die zowel culinair als cosmetisch kunnen worden toegepast.
In de fytotherapie wordt soja soms aangewend ter verlaging van het cholesterolgehalte maar ook om menopauzale klachten aan te pakken.

De gezondheidsclaims voor planten die in onze producten voorkomen, staan op een lijst van gezondheidsclaims in afwachting van een definitief standpunt van Brussel (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/). Ten gevolge van hun behandeling door de nationale overheden, kunnen hierin wijzigingen optreden.

De gezondheidsclaims van andere voedingsmiddelen of bestanddelen in onze producten zijn conform aan het Reglement N° 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012, die een lijst opmaakt van de toegelaten gezondheidsclaims ivm voedingsmiddelen, die niet verwijzen naar de vermindering van ziekterisico’s, de ontwikkeling van ziektes en de gezondheid van kinderen (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/).