Spinazie
Spinazie is een tweehuizige plant, wat betekent dat er van deze soort zowel mannelijke als vrouwelijke planten bestaan. De kleine, groene bloemen zijn niet bedoeld om insecten te lokken voor de voortplanting. Spinazie is namelijk anemogaam. Dat wil zeggen dat de voortplanting van deze plant, de bestuiving, hoofdzakelijk gebeurt door de wind, die het zeer lichte stuifmeel kilometers ver kan meevoeren. De bladeren zijn eetbaar, glad of gekrinkeld en donkergroen gekleurd.
Latijnse naam
Afkomst
Centraal- en Zuidwest-Azië
Gebruikte delen
De bladeren
Actieve bestanddelen
Vitamines (A, B9, C, E, K): essentiële voedingsstoffen.
Mineralen (mangaan, magnesium, ijzer, kalium): essentiële voedingsstoffen.
Carotenoïden: antioxidanten.
Flavonoïden: antioxidanten.
Gebruik
De eerste vermelding ooit over spinazie is te vinden in Chinese geschriften. Meer precies werd spinazie wellicht in de zevende eeuw geïntroduceerd uit Nepal. In de twaalfde eeuw won de plant snel aan populariteit in Europa. Spinazie bood een belangrijk voordeel omdat ze al vroeg in het voorjaar kon worden geoogst, op een moment dat er nog niet veel andere groenten voorhanden waren.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd aan Franse soldaten die verzwakt waren door bloedingen een versterkte wijn met spinaziesap uitgedeeld.
Spinazie heeft een hoge voedingswaarde en is bijzonder rijk aan antioxidanten, in het bijzonder wanneer de groente vers wordt gegeten, gestoomd of kort gekookt. Op enkele dagen tijd verliest spinazie echter flink wat van zijn voedingswaarde. Door het product te koelen vertraagt dit effect, maar na ongeveer een week is het vitamine B9- (foliumzuur) en carotenoïdengehalte grotendeels verdwenen. Voor een langere bewaring verdient het aanbeveling spinazie te blancheren of te koken en vervolgens in te vriezen. In de diepvries kan spinazie tot acht maanden lang bewaard worden.
Levensmiddelen die rijk zijn aan oxalaat, zoals spinazie, kunnen leiden tot het ontstaan van nierstenen. Hierdoor raadt men personen met een verhoogd risico op de vorming van calciumoxalaatkristallen meestal af om spinazie te eten. Wanneer spinazie wordt bereid met een calciumrijk product, bijvoorbeeld een zuivelproduct, daalt de absorptie van de oxalaten door het lichaam aanzienlijk.
Net zoals de meeste bladgroenten bevat spinazie nitraten. Nitraten hebben een positieve impact op de bloedcirculatie. De op de plant aanwezige bacteriën kunnen de nitraten echter omzetten in nitrieten. En die nitrieten kunnen leiden tot de vorming van giftige nitrosamines. Daarom werd in bepaalde landen vroeger het advies gegeven om spinazie nooit opnieuw op te warmen. Vandaag is het echter mogelijk om spinazie relatief snel te koelen, wat hoge concentraties nitriet tegengaat, zodat bereidingen met spinazie zonder probleem weer opgewarmd kunnen worden.
Bibliografie
- Acute effect of a high nitrate diet on brain perfusion in older adults.
Presley TD, Morgan AR, Bechtold E, Clodfelter W, Dove RW, Jennings JM, Kraft RA, King SB, Laurienti PJ, Rejeski WJ, Burdette JH, Kim-Shapiro DB, Miller GD.
Nitric Oxide. 2011 Jan 1;24(1):34-42.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20951824 - Flavonoid-rich apples and nitrate-rich spinach augment nitric oxide status and improve endothelial function in healthy men and women: a randomized controlled trial.
Bondonno CP, Yang X, Croft KD, Considine MJ, Ward NC, Rich L, Puddey IB, Swinny E, Mubarak A, Hodgson JM.
Free Radic Biol Med. 2012 Jan 1;52(1):95-102.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22019438 - Impact of spinach consumption on DNA stability in peripheral lymphocytes and on biochemical blood parameters: results of a human intervention trial.
Moser B, Szekeres T, Bieglmayer C, Wagner KH, Mišík M, Kundi M, Zakerska O, Nersesyan A, Kager N, Zahrl J, Hoelzl C, Ehrlich V, Knasmueller S.
Eur J Nutr. 2011 Oct;50(7):587-94.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21384253 - Effect of Spinacia oleraceae L. and Perilla frutescens L. on antioxidants and lipid peroxidation in an intervention study in healthy individuals.
Schirrmacher G, Skurk T, Hauner H, Grassmann J.
Plant Foods Hum Nutr. 2010 Mar;65(1):71-6.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20052549 - Green vegetables, red meat and colon cancer: chlorophyll prevents the cytotoxic and hyperproliferative effects of haem in rat colon.
de Vogel J, Jonker-Termont DS, van Lieshout EM, Katan MB, van der Meer R.
Carcinogenesis. 2005 Feb;26(2):387-93.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15550456 - Composition, efficacy, and safety of spinach extracts.
Lomnitski L, Bergman M, Nyska A, Ben-Shaul V, Grossman S.
Nutr Cancer. 2003;46(2):222-31.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14690799 - Antioxidant and antiproliferative activities of common vegetables.
Chu YF, Sun J, Wu X, Liu RH.
J Agric Food Chem. 2002 Nov 6;50(23):6910-6.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12405796 - A prospective study of carotenoid intake and risk of cataract extraction in US men.
Brown L, Rimm EB, Seddon JM, Giovannucci EL, Chasan-Taber L, Spiegelman D, Willett WC, Hankinson SE.
Am J Clin Nutr. 1999 Oct;70(4):517-24.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10500021
De gezondheidsclaims voor planten die in onze producten voorkomen, staan op een lijst van gezondheidsclaims in afwachting van een definitief standpunt van Brussel (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/). Ten gevolge van hun behandeling door de nationale overheden, kunnen hierin wijzigingen optreden.
De gezondheidsclaims van andere voedingsmiddelen of bestanddelen in onze producten zijn conform aan het Reglement N° 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012, die een lijst opmaakt van de toegelaten gezondheidsclaims ivm voedingsmiddelen, die niet verwijzen naar de vermindering van ziekterisico’s, de ontwikkeling van ziektes en de gezondheid van kinderen (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/).