Vlier
Bladverliezende heester, heeft vaak gebogen takken, kan tussen 1 en 10 m hoog worden - Groengrijze gebarsten schors - Tegenoverstaande en oneven geveerde bladeren met 5 tot 7 deelblaadjes. Ze zijn regelmatig gekarteld, een beetje hariger op de nerven en hebben een onaangename geur wanneer ze worden gekneusd. De bladeren verschijnen zeer snel (rond 6 maart) - De hermafrodiete bloemen bloeien in het begin van de zomer, ruiken erg lekker, hebben 5 roomwitte bloemblaadjes in vlakke tuilen, met een diameter van 100 tot 240 mm [] – Vruchten: kleine paarszwarte besjes van 6-8 mm die in trossen staan en drie zaden en zacht vruchtvlees bevatten.
Latijnse naam
Afkomst
Europa, West-Azië, Noord-Afrika, met uitzondering van de berggebieden.
Gebruikte delen
De vrucht
Actieve bestanddelen
Flavonoïden: staan bekend om hun oxidatieremmende werking, maar zijn waarschijnlijk ook verantwoordelijk voor het immunostimulerende en ontstekingsremmende effect. Anthocyanen: dragen bij tot de oxidatieremmende werking. Lectinen (Type II ribosome-inactivating protein, Sambucus nigra agglutinin III): hebben een antivirale werking en remmen de voortplanting van virussen en hun hechting aan celwanden. Tanninen: hebben een samentrekkende en dus antiseptische werking.
Gebruik
Vlierbloesem wordt gebruikt voor infusies en is ideaal voor de bereiding van verfrissende limonades en heerlijke siropen. In bepaalde streken worden deze bloesems in een beslag gedompeld en gebakken tot beignets.
Van de gekookte bessen kunnen we confituur en siroop bereiden en zelfs wijn en bier.
Zowel de bloemen als de bessen worden traditioneel ingezet tegen reuma.
Van de holle stengels kunnen fluitjes worden gemaakt, een praktijk die al uit de oudheid stamt.
Dankzij de aanwezigheid van anthocyanen en flavonoïden is de vlier een krachtige antioxidant die de cellen kan beschermen tegen oxidatieve stress.1-3
De plant beschermt ook tegen verkoudheid, omdat hij het immuunsysteem stimuleert. Mogelijk zijn het bepaalde pectines in het sap van de bessen die de macrofagen, behorende tot het niet-specifieke immuunsysteem, activeren door een toegenomen cytokineproductie. 4,5
De aanwezige flavonoïden beletten het infecterend en replicerend vermogen van virussen. 6,7,8,9 Maar ook de lectines en het galluszuur dragen bij aan deze werking. , Verder is vlier ook actief tegen heel wat pathologische bacteriën. 12
Dit maakt van de vlier een breedspectrum antiviraal en antibacterieel middel met bewezen werkzaamheid bij verkoudheden en griepachtige aandoeningen. 13,14
Bibliografie
1 Antioxidant and Prooxidant Activities of Elderberry (Sambucus nigra) Extract in Low-Density Lipoprotein Oxidation
Peter M. Abuja, Michael Murkovic , and Werner Pfannhauser
J. Agric. Food Chem., 1998, 46 (10), pp 4091–4096
Pubmed: https://www.researchgate.net/publication/231556173
1 Incorporation of the elderberry anthocyanins by endothelial cells increases protection against oxidative stress.
Youdim KA, Martin A, Joseph JA.
Free Radic Biol Med. 2000 Jul 1;29(1):51-60.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10962205
1 Anti-angiogenic, antioxidant, and anti-carcinogenic properties of a novel anthocyanin-rich berry extract formula.
Bagchi D, Sen CK, Bagchi M, Atalay M.
Biochemistry (Mosc). 2004 Jan;69(1):75-80, 1 p preceding 75.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14972022
1 Structure-activity relationship of immunomodulating pectins from elderberries.
Ho GT, Ahmed A, Zou YF, Aslaksen T, Wangensteen H, Barsett H
Carbohydrate Polymers 2015,125, 241-248
ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/274723935_Structure-activity_relationship_of_immunomodulating_pectins_from_elderberries
1 The effect of Sambucol, a black elderberry-based, natural product, on the production of human cytokines: I. Inflammatory cytokines.
Barak V, Halperin T, Kalickman I.
Eur Cytokine Netw. 2001 Apr-Jun;12(2):290-6.
Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11399518
1 Elderberry flavonoids bind to and prevent H1N1 infection in vitro.
Roschek B Jr, Fink RC, McMichael MD, Li D, Alberte RS
Phytochemistry. 2009 Jul; 70(10):1255-61.
+https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19682714
1 Binding of a natural anthocyanin inhibitor to influenza neuraminidase by mass spectrometry
Swaminathan K, Dyason JC, Maggioni A, von Itzstein M, Downard KM
Anal Bioanal Chem. (2013) 405 (20): 6563–72.
Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23748498
1 Inhibition of several strains of influenza virus in vitro and reduction of symptoms by an elderberry extract (Sambucus nigra L.) during an outbreak of influenza B Panama.
Zakay-Rones Z, Varsano N, Zlotnik M, et al.
J Altern Complement Med 1995;1:361-9.
Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9395631
1 Sambucus nigra extracts inhibit infectious bronchitis virus at an early point during replication
Chen C, Zuckerman DM, Brantley S, Sharpe M, Childress K, Hoiczyk E, Pendleton AR
BMC Vet Res. 2014 Jan 16;10:24.
PMC: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3899428/
1 The carbohydrate-binding plant lectins and the non-peptidic antibiotic pradimicin A target the glycans of the coronavirus envelope glycoproteins.
Van der Meer FJUM, de Haan CAM, Schuurman NMP, Haijema BJ, Verheije MH, Bosch BJ, Balzarini J, Egberink HF
J Antimicrob Chemother. 2007, 60: 741-749
Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17704516
1 Anti-human rhinovirus activity of gallic acid possessing antioxidant capacity.
Phytother Res. 2010 Sep;24(9):1292-6.
Choi HJ, Song JH, Bhatt LR, Baek SH.
Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20104501
1 Inhibitory activity of a standardized elderberry liquid extract against clinically-relevant human respiratory bacterial pathogens and influenza A and B viruses
Krawitz C, Mraheil MA, Stein M, Imirzalioglu C, Domann E, Pleschka S, Hain T.
BMC Complement Altern Med. 2011 Feb 25;11:16
Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21352539
1 Elderberry Supplementation Reduces Cold Duration and Symptoms in Air-Travellers: A Randomized
Blind Placebo-Controlled Clinical Trial
Evelin Tiralongo, Shirley S. Wee, Rodney A. Lea
Nutrients. 2016 Apr; 8(4): 182.
PMC: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4848651/
1 Pilot clinical study on a proprietary elderberry extract: efficacy in addressing influenza symptoms.
King HF.
Journal of Pharmacology and Pharmacokinetics. 2009;5: 32-43
ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/285223775_Pilot_clinical_study_on_a_proprietary_elderberry_extract_Efficacy_in_addressing_influenza_symptoms
De gezondheidsclaims voor planten die in onze producten voorkomen, staan op een lijst van gezondheidsclaims in afwachting van een definitief standpunt van Brussel (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/). Ten gevolge van hun behandeling door de nationale overheden, kunnen hierin wijzigingen optreden.
De gezondheidsclaims van andere voedingsmiddelen of bestanddelen in onze producten zijn conform aan het Reglement N° 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012, die een lijst opmaakt van de toegelaten gezondheidsclaims ivm voedingsmiddelen, die niet verwijzen naar de vermindering van ziekterisico’s, de ontwikkeling van ziektes en de gezondheid van kinderen (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/).