Grote klis
Tweejarige of vaste plant die tot twee meter hoog kan groeien. De afwisselend geplaatste bladeren aan lange stelen zijn hartvormig en zijn onderaan behaard. Deze plant bloeit in juli en augustus. De paarse bloemen staan gegroepeerd in trossen bolle bloemhoofdjes. Die zijn omhuld door tal van schutbladeren met gebogen punt die een haakje vormen, wat de verspreiding door dieren bevordert (zoöchorie).
De wortel van de grote klis, een relatief lange (tot 50 cm), vlezige penwortel, is eetbaar.
De vruchten zijn lange, samengedrukte dopvruchten met korte haarkroontjes.
Latijnse naam
Afkomst
Deze plantensoort komt oorspronkelijk uit de gebieden die in de oudheid een gematigd klimaat hadden: Europa (van Scandinavië tot het Middellandse Zeegebied en van de Britse eilanden tot Rusland), Azië (van het Nabije Oosten tot China en Japan) en het Indiase subcontinent.
Gebruikte delen
De wortel.
Actieve bestanddelen
Fenolzuren (chlorogeenzuur): antioxiderende en ontgiftende werking.
Lignanen: dragen bij tot de antioxiderende en ontstekingsremmende werking.
Gebruik
In de middeleeuwen werd de wortel van grote klis als een groente gegeten: de jonge wortels werden rauw gegeten, terwijl de oudere eerst werden gekookt. De plant werd ook in de geneeskunde gebruikt als middeltje tegen huidziekten en infecties van de bovenste luchtwegen. Ze werd ook gebruikt om het bloed te zuiveren en als tonicum voor het haar.
Traditiegetrouw wordt grote klis nog altijd gebruikt om huidproblemen te bestrijden. Dankzij haar ontstekingsremmende werking zou ze doeltreffend zijn voor een gezonde huid.1-7 Ze bevordert bovendien de uitscheidingsfuncties van het lichaam. 6-9
Bibliografie
- Anti-allergic and anti-inflammatory effects of butanol extract from Arctium Lappa L.
Sohn EH, Jang SA, Joo H, Park S, Kang SC, Lee CH, Kim SY.
Clin Mol Allergy. 2011 Feb 8;9(1):4.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21303540 - In vitro anti-inflammatory effects of arctigenin, a lignan from Arctium lappa L., through inhibition on iNOS pathway.
Zhao F, Wang L, Liu K.
J Ethnopharmacol. 2009 Apr 21;122(3):457-62.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19429312 - In Vitro and In Vivo Anti-Allergic Effects of Arctium lappa L.
Karen Knipping*,1, Elisabeth C. A. M. van Esch*, Selva C. Wijering*, Sicco van der Heide†, Anthony E. Dubois† and Johan Garssen*
Exp Biol Med November 2008 vol. 233 no. 11 1469-1477
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18703753 - Lignans from Arctium lappa and their inhibition of LPS-induced nitric oxide production.
Park SY, Hong SS, Han XH, Hwang JS, Lee D, Ro JS, Hwang BY.
Chem Pharm Bull (Tokyo). 2007 Jan;55(1):150-2.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17202721 - Anti-inflammatory and radical scavenge effects of Arctium lappa.
Lin CC, Lu JM, Yang JJ, Chuang SC, Ujiie T.
Am J Chin Med. 1996;24(2):127-37.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8874669 - A review of the pharmacological effects of Arctium lappa (burdock).
Chan YS, Cheng LN, Wu JH, Chan E, Kwan YW, Lee SM, Leung GP, Yu PH, Chan SW.
Inflammopharmacology. 2011 Oct;19(5):245-54.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20981575 - Community herbal monograph on Arctium lappa L., radix
Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC)
EMA/HMPC/246763/2009 Corr.11 16 September 2010
European Medicines Agency: http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_Community_herbal_monograph/2011/01/WC500100388.pdf - Hepatoprotective effects of Arctium lappa Linne on liver injuries induced by chronic ethanol consumption and potentiated by carbon tetrachloride.
Lin SC, Lin CH, Lin CC, Lin YH, Chen CF, Chen IC, Wang LY.
J Biomed Sci. 2002 Sep-Oct;9(5):401-9.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12218354 - Hepatoprotective Effects of Arctium Lappa on Carbon Tetrachloride- and Acetaminophen-Induced Liver Damage
Song-chow Lin, Tsao-chuen Chung, Chun-ching Lin, Tzuu-Huei Ueng, Yun-ho Lin, Shuw-yuan Lin, Li-ya Wang
Am. J. Chin. Med. 28, 163 (2000).
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10999435
De gezondheidsclaims voor planten die in onze producten voorkomen, staan op een lijst van gezondheidsclaims in afwachting van een definitief standpunt van Brussel (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/). Ten gevolge van hun behandeling door de nationale overheden, kunnen hierin wijzigingen optreden.
De gezondheidsclaims van andere voedingsmiddelen of bestanddelen in onze producten zijn conform aan het Reglement N° 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012, die een lijst opmaakt van de toegelaten gezondheidsclaims ivm voedingsmiddelen, die niet verwijzen naar de vermindering van ziekterisico’s, de ontwikkeling van ziektes en de gezondheid van kinderen (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/).