Artisjok
De artisjok is een vaste plant uit de composietenfamilie, die lijkt op een distel. Hij kan tot 2 m hoog worden en draagt diep ingesneden bladeren. In juli verschijnen grote, blauwpaarse bloemen. Zijn meeldraden zijn prikkelbaar. Bij aanraking, met bijvoorbeeld een insect, trekken de helmdraden zich samen en komt er een snuifje stuifmeel vrij uit de helmknoppen.
Latijnse naam
Afkomst
De artisjok en de distel hebben waarschijnlijk een gemeenschappelijke voorouder: de wilde distel, die in het hele Middellandse Zeegebied voorkomt.
Gebruikte delen
De bladeren
Actieve bestanddelen
Fenolzuren (cynarine, chlorogeenzuur, cafeïnezuur): zijn krachtige antioxidanten. Cynarine is verantwoordelijk voor de bittere smaak van de artisjok en onder andere ook voor het stimulerende effect op de lever. Flavonoïden (luteoline): deze gele kleurstof is ook een krachtige antioxidant. Inuline: deze zoete polysacharide kan niet door de mens worden verteerd, maar draagt bij tot een gezonde darmflora.
Gebruik
Het gebruik van de artisjok gaat terug tot de oudheid.
Hij is een van de oudst geteelde groenten ter wereld: de Grieken en Romeinen verbouwden de plant bijvoorbeeld al op het hoogtepunt van hun beschaving. Later werd hij ook gekweekt als sierplant in kloostertuinen.
Zijn vlezige bloembodem en het onderste gedeelte van de schutbladeren worden als groente gegeten, terwijl de bladeren voorbehouden zijn voor de fytotherapie en de bereiding van aperitieven.
De artisjok is rijk aan antioxidanten en biedt dus een bescherming tegen vrije radicalen.1
Bovendien ondersteunt hij de ontgifting en de leverfunctie.2,4 Hij beschermt de lever tegen de effecten van giftige stoffen.5,11
Daarnaast staat de plant erom bekend dat hij de spijsvertering stimuleert en bijdraagt tot het darmcomfort. 12-15
Bibliografie
- Antioxidative and protective properties of extracts from leaves of the artichoke (Cynara scolymus L.) against hydroperoxide-induced oxidative stress in cultured rat hepatocytes.
Gebhardt R.
Toxicol Appl Pharmacol. 1997 Jun;144(2):279-86.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9194411 - Increase in choleresis by means of artichoke extract.
Kirchhoff R, Beckers C, Kirchhoff GM, Trinczek-Gärtner H, Petrowicz O, Reimann HJ. Phytomedicine. 1994 Sep;1(2):107-15.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23195882 - Artichoke leaf extract - Recent findings reflecting effects on lipid metabolism, liver and gastrointestinal tracts.
Kraft K.
Phytomedicine. 1997 Dec;4(4):369-78.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23195590 - Anticholestatic activity of flavonoids from artichoke (Cynara scolymus L.) and of their metabolites.
Gebhardt R.
Med Sci Monit. 2001 May;7 Suppl 1:316-20.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12211745 - Hepatoprotective activity of polyphenolic compounds from Cynara scolymus against CCl4 toxicity in isolated rat hepatocytes
Adzet T, Camarasa J, Laguna JC.
J Nat Prod. 1987 Jul-Aug;50(4):612-7.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3430163 - Effect of pretreatment with artichoke extract on carbon tetrachloride-induced liver injury and oxidative stress.
Mehmetçik G, Ozdemirler G, Koçak-Toker N, Cevikbaş U, Uysal M.
Exp Toxicol Pathol. 2008 Sep;60(6):475-80.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18583118 - Choleretic activity and biliary elimination of lipids and bile acids induced by an artichoke leaf extract in rats.
Saénz Rodriguez T, García Giménez D, de la Puerta Vázquez R.
Phytomedicine. 2002 Dec;9(8):687-93.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12587687 - Efficacy of different Cynara scolymus preparations on liver complaints.
Speroni E, Cervellati R, Govoni P, Guizzardi S, Renzulli C, Guerra MC.
J Ethnopharmacol. 2003 Jun;86(2-3):203-11.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12738088 - Protective properties of artichoke (Cynara scolymus) against oxidative stress induced in cultured endothelial cells and monocytes.
Zapolska-Downar D, Zapolski-Downar A, Naruszewicz M, Siennicka A, Krasnodebska B, Kołdziej B.
Life Sci. 2002 Nov 1;71(24):2897-08.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12377270 - Chem Biol Interact. 2008 May 28;173(2):77-83.
Efficacy of caffeic acid in preventing nickel induced oxidative damage in liver of rats.
Pari L, Prasath A.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18405891 - Liver fibrosis in mice induced by carbon tetrachloride and its reversion by luteolin.
Domitrović R, Jakovac H, Tomac J, Sain I.
Toxicol Appl Pharmacol. 2009 Dec 15;241(3):311-21.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19747501 - Efficacy of caffeic acid in preventing nickel induced oxidative damage in liver of rats.
Pari, L. and A. Prasath (2008).
Chem Biol Interact 173(2): 77-83.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18405891 - Efficacy of artichoke leaf extract in the treatment of patients with functional dyspepsia: a six-week placebo-controlled, double-blind, multicentre trial.
Holtmann G, Adam B, Haag S, Collet W, Grünewald E, Windeck T.
Aliment Pharmacol Ther. 2003 Dec;18(11-12):1099-105.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14653829 - Artichoke leaf extract reduces symptoms of irritable bowel syndrome and improves quality of life in otherwise healthy volunteers suffering from concomitant dyspepsia: a subset analysis.
Bundy R, Walker AF, Middleton RW, Marakis G, Booth JC.
J Altern Complement Med. 2004 Aug;10(4):667-9.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15353023 - A double-blind, placebo-controlled, cross-over study to establish the bifidogenic effect of a very-long-chain inulin extracted from globe artichoke (Cynara scolymus) in healthy human subjects.
Costabile A, Kolida S, Klinder A, Gietl E, Bäuerlein M, Frohberg C, Landschütze V, Gibson GR.
Br J Nutr. 2010 Oct;104(7):1007-17.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20591206 - Artichoke leaf extract reduces mild dyspepsia in an open study.
Marakis G, Walker AF, Middleton RW, Booth JC, Wright J, Pike DJ.
Phytomedicine. 2002 Dec;9(8):694-9.
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12587688
De gezondheidsclaims voor planten die in onze producten voorkomen, staan op een lijst van gezondheidsclaims in afwachting van een definitief standpunt van Brussel (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/). Ten gevolge van hun behandeling door de nationale overheden, kunnen hierin wijzigingen optreden.
De gezondheidsclaims van andere voedingsmiddelen of bestanddelen in onze producten zijn conform aan het Reglement N° 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012, die een lijst opmaakt van de toegelaten gezondheidsclaims ivm voedingsmiddelen, die niet verwijzen naar de vermindering van ziekterisico’s, de ontwikkeling van ziektes en de gezondheid van kinderen (cf. website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/nuhclaims/).